Vuruntu Sensörü Ne İşe Yarar (Görevi Nedir)? (Knock Sensor Nedir)
Vuruntu sensörü (knock sensor) motorda meydana gelen vuruntu ve titreşimleri tespit eder ve elektronik kontrol ünitesine (ECU) bildirir. Motorun yakıt ve ateşleme sistemini yöneten motor kontrol ünitesi, vuruntu sensöründen gelen sinyallere göre ateşleme ve enjeksiyon avansını ayarlar.
Elektronik kontrol ünitesi gelen bu sinyali hafızasında kayıtlı olan değerlerle kıyaslayarak yorumlar ve vuruntunun büyüklüğüne göre, motorun ateşleme avansını azaltır. Motor kontrol ünitesi, motor bloğunda bulunan vuruntu sensörü sayesinde, hangi silindirin vuruntuya sebep olduğunu tespit edebilir ve, noktasal olarak o silindirin ateşleme avansını azaltabilir. Vuruntunun ortadan kalkması durumunda, ecu ateşleme avansını normal düzeyine arttırır.
Vuruntu sensörü, vuruntu titreşim oluştuğunda 300 ila 500 milivolt arasında bir gerilim üretir.
Vuruntu sensörleri hem dizel motorlarda hem benzinli motorlarda kullanılmaktadır.
*Benzinli motorlarda vuruntu sensörü, ateşleme zamanının (ateşleme avansının) motor kontrol ünitesi tarafından ayarlanmasını sağlarken;
*Dizel motorlarda vuruntu sensörü, dizel enjektörlerin ön püskürtme zamanlamasının motor kontrol ünitesi tarafından ayarlanmasını sağlar.
Vuruntu Sensörü Nasıl Çalışır? ( Çalışma Prensibi)
Vuruntu sensörünün içinde piezo kristal eleman vardır, bu piezo elemana (piezoelektrik) titreşim ya da basınç uygulandığında, elektrik voltajı üretmektedir. Yani vuruntu sensörü, titreşimi elektrik sinyaline dönüştürür. Vuruntu sensöründe, motorun vuruntu-detonasyon yapması sonucu oluşan voltaj gerilimi, elektronik kontrol ünitesine gönderilir.
Titreşime bağlı olarak, sensörün içindeki karşı ağırlık, piezo elemanın üzerine baskı oluşturur, bu baskı, piezo elemanda, sensörün çıkış voltajını oluşturur.
Motorda Vuruntu Sesi
Motorun vuruntulu olarak çalışması, motorda bulunan tüm hareketli parçalara (kam mili, subaplar, piston, biyel, biyel yatakları, piston pimi, krank yatakları, silindir iç yüzeri vb.) zarar verir ve büyük masraflar açabilir.
Vuruntu Sensörü Arızası Nasıl Anlaşılır? (Motorda Vuruntunun Belirtileri)
Motorda vuruntu oluşmasının sebebi, yakıtın yanma zamanlamasının yanlış olmasından kaynaklanır, yanma odasında meydana gelen bu düzensiz yanma olayı, motorda titreşimlere, motorun tıkırtılı ve sesli çalışmasına (vuruntu sesi), rölantide motor devrinde dalgalanmalara, motorun çekişinde düşüşlere, rölantide kendi kendine motorun stop etmesine, yakıt sarfiyatının artmasına sebep olur.
Motor vuruntulu çalıştığında, sürücü gösterge panelinde sarı renkli arıza lambası yanacaktır. Arıza meydana geldiğinde motor kontrol ünitesi (benzinlide) ateşleme veya (dizelde) enjeksiyon ayarını değiştirerek düzeltmeye çalışır. Bu durumlarda arıza lambası yanıp sönecektir. Motor rölanti devri, motor kontrol ünitesi tarafından bir miktar yükseltilecektir.
Vuruntu Sensörü Arızası : Vuruntu sensörü bozulursa, motor güvenli çalışma moduna geçer, motor gücü sınırlandırılır, motorun çekişi düşer, yüksek hız yapılamaz ve yakıt sarfiyatı artar.
Motorun Vuruntu Nedenleri Nelerdir?
Motorda yakıtın düzensiz yanarak vuruntu oluşmasına yol etkenler genel olarak; yakıt kalitesine, bujilerin ayarlı ve temiz olup olmamasına, doğru buji seçimine, motorun hararet yapmasına, enjeksiyonun düzgün yapılıp yapılmamasına, ateşleme sisteminin düzgün çalışıp çalışmamasına, subap mekanizmasının ve subapların sağlam ve ayarlarının düzgün olup olmamasına bağlı olarak değişecektir.
Vuruntu Sensörü nerededir? (Motordaki Konumu)
Yanma odası kaynaklı olarak oluşan titreşimleri iyi bir şekilde algılayabilmesi için, vuruntu sensörü yanma odasına ve silindirlere en yakın olacak şekilde takılmıştır. Arabada vuruntu sensörü, motor bloğunda, emme manifoldunun olduğu tarafta ve emme manifoldunun alt tarafında, motor bloğuna sonda şeklinde bağlanmış durumdadır. 4 silindirli bir motorda genellikle 2. ve 3 silindirin arasına, yani tam orta konuma yerleştirilmiştir. Eğer V tipi motorsa (v6 v8 gibi) iki silindir bloğunda ayrı ayrı vuruntu sensörü bulunur.
.jpg)
