Rölanti Motoru Nedir? (Rölanti Valfi) Görevi ve Arızası Nelerdir?
Gaz kelebeği (boğaz kelebeği) rölanti motoru, gaz kelebeği kapalıyken, emme manifolduna hava alınmasını sağlayan elektromekanik bir parçadır. Böylece motor rölantide çalışırken yani gaz pedalına basılmıyorken, motorun rölanti hızı, elektronik kontrol ünitesi tarafından ayarlanır. Rölanti motoru, rölanti devrini ayarlayan bir aktivatördür.
Yeni nesil araçlar, rölanti hızının ayarlanmasını sürücüye bırakmaz. Motor rölantisi, elektronik kontrol ünitesi tarafından; sensörlerden gelen sinyaller, sürücü ihtiyaçları ve motorun ihtiyaçları göz önüne alınarak ayarlanır. Motorlarda rölanti hızı genellikler 500 – 900 devir/dk’dır. Fakat rölanti hızı sabit değildir. Örneğin kışın motoru ilk çalıştırmada veya yazın klima açıldığında, motor rölantide çalışırken, ecu rölanti devrinin yükseltecektir. Bunu, enjeksiyon miktarını arttırarak ve gaz kelebeğini bir miktar açarak yapar. Böylece motor rölanti devri 1000 – 1500 devire çıkabilir.
(Rölanti motorunun çalışma prensibi bu resimde görülmektedir)
Eski tip karbüratörlü araçlarda, rölanti devri otomatik ayarlanamaz, karbüratördeki rölanti ayar vidası döndürülerek ayarlanır.
Rölanti motoru, ayrı bir ek parça olarak sadece gaz telli (mekanik kontrollü) gaz kelebeklerinde bulunur.
Elektronik (elektrikli) gazkelebeklerinde (gaz teli bulunmayan) ayrıca bir rölanti motoru bulunmaz. Elektrikli gaz kelebekleri zaten tamamen elektronik olarak çalıştığından, kelebeğin rölantideki açıklığı da elektrik motoru tarafından ecu kontrolünde yapılır.
Yeni nesil araçlarda motor rölanti hızı üç şekilde ayarlanır:
*Gaz telli gaz kelebeklerinde, rölanti motoru kullanılarak (manyetik-plancırlı tip).
*Gaz telli gaz kelebeklerinde, sınırlı kelebek açıklığına izin verilen ilave bir rölanti elektrik motoru-dişli kullanılarak.
*Gaz teli olmayan elektrikli (elektronik) gaz kelebeklerinin kullanılarak, (ayrıca bir rölanti motoruna gerek yoktur, gaz kelebeğinin çalışması her şartta tamamen elektronik olarak düzenlenir)
Gaz Telli Gaz Kelebeklerindeki Manyetik-Plancırlı Tip Rölanti Motoru
Bu tip gaz kelebeklerinde, kelebeğin önünde ve arkasında birer hava deliği bulunur ve bu delik boğazın dışında birleşmiş durumdadır. Bu hava hattında, miktarı ayarlı bir şekilde deliği açıp kapatan rölanti motoru bulunur. Gaz kelebeği kapalıyken, rölanti motoru bu hava kanalını bir miktar açar temiz hava bu hattan geçerek emme manifolduna geçer. Hava kanalının açıklık miktarı, motor rölanti devir hızını belirler.
(Toyota Corolla Rölanti Motoru ve Gaz Kelebeği)
Gaz Telli Gaz Kelebeklerindeki Elektrikli Motorlu-Dişli Rölanti Motoru
Bu tip gaz kelebeklerinde, rölanti için ayrıca bir hava geçiş kanalı bulunmaz. Gaz kelebeği milinin bir ucu, gaz pedalı teline bağlıyken; diğer ucu bir elektrik motoru tarafından döndürülen dişliye bağlıdır. Fakat elektrik motorunun gaz kelebeğini açma miktarı sınırlandırılmıştır, sadece rölanti aralığı için kelebeğe müdahale edebilir.
(Görüldüğü gibi gaz kelebeği hem gaz telli, hem de elektrik motoru var, elektrik motoru sadece rölanti devrini ayarlamak için konmuş - Volkswagen)
Gaz Teli Olmayan Elektrikli Gaz Kelebeklerinde Rölanti Ayarı
Bu tip gaz kelebekleri en son teknoloji olup, tamamen elektronik olarak çalışırlar, gaz teli bulunmaz. Gaz kelebeği sadece elektrik motoru tarafından döndürülür,
rölanti ayarı da bu elektrik motoru tarafından ayarlanır. Daha fazla bilgi için tıklayın...
(Bu ise tamamen elektrikli gaz kelebeğidir, gaz kelebeği motoru hem sürücünün gaz pedalına basarak istediği kelebek açıklığını ayarlar, hem de rölanti ayarlaması yapar, tek elektrikli motor tüm işi yerine getirir. Gaz teli yoktur.)
Rölanti Motoru Arızası Nasıl Anlaşılır?
Araç rölantide stop ediyor ya da rölanti devrinde dalgalanmalar oluyorsa, rölanti motoru arızası var demektir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, motorun ateşleme, enjeksiyon ve subap sisteminde bir arıza olmamasıdır, eğer bu kısımlarda arıza varsa, sorun rölanti motorundadır denilemez. Eğer sayılan motor parçaları sağlam ve motor rölantideyken devir inip çıkıyor sabitlenemiyor veya stop ediyorsa bu durumda rölanti motorunu kontrol etmek gerekir. Rölanti motoru ve gaz kelebeği kirlenmişse, parçacılarda satılan temizleme sıvısıyla temizlenebilir, bazen kirlilik-tıkanıklık da rölanti dengesizliğine sebep olabilir.
Bu konuya temel oluşturması için aşağıdaki konuları okumanız önerilir:
.jpg)
