Arabanın Rölantisi Neden Yükselir? Yüksek Rölanti Sorununun Sebepleri Nelerdir?
Günümüz benzinli ve dizel araçlarda motorun rölanti devri, motor ve çevre şartlarına göre sensörlerden gelen sinyaller temelinde, elektronik olarak Motor kontrol ünitesi (ECU) tarafından ayarlanır. Eski karbüratörlü (enjeksiyon sistemi olmayan) araçlarda rölanti devri, karbüratörün üzerindeki rölanti ayar vidasıyla ayarlanırdı. Artık rölanti devri için dışarıdan bir müdahale yapılamıyor, ECU otomatik olarak ayarlıyor.
Soğuk havalarda rölanti devrinin yükselmesi normaldir, hava ne kadar soğuksa rölanti devri o kadar yükselecektir, motor ısındıkça rölanti ideal devrine kadar düşer.
Arıza lambası yansa da yanmasa da ilk yapılması gereken işlem, aracı bilgisayarlı arıza test cihazına bağlatıp; arıza hafızası hata kodu okuma, motor parametrelerini inceleme işlemlerinin yaptırılması olacaktır. Bu, hızlı ve daha kesin teşhis koyma imkanı sağlar ve bunun sonucunda olası gereksiz maliyetlerden kaçınılmış olur.
Rölanti Devrinin Yüksek Olması ve Düşük Olmasının Sebepleri Nelerdir?
* Gaz kelebeği gövdesinde bulunan rölanti devri ayar mekanizması arızalıdır. Bu iki tipte olabilir;
a- Gaz kelebeği elektronik ise, rölantideyken kelebek açıklığını elektrik motoru ayarlar, bu kısım arızalı olabilir (yeni nesil araçlarda). Bu sistemde ayrıca bir rölanti valfi yoktur (buna gerek yoktur).
b- Gaz kelebeği gaz telli ise, gaz kelebeği gövdesinde bir rölanti kumanda valfi (rölanti valfi- isc valve) veya bir elektrik motoru, motor rölantideyken kelebek açıklığını ayarlar, bu arızalı olabilir.
Rölanti valfi, ayak gaz pedalından çekildiğinde yani gaz kelebeği kapalı pozisyondayken, motorun rölantide çalışabilmesi için gereken havanın miktarını ayarlar. Motor soğukken rölanti valfi hava geçiş kanalını daha fazla açarak motor rölanti devrinin yükselmesini sağlar, motor ısındıkça hava geçiş kanalı kısılır rölanti devri düşürülür. Rölanti devri ayrıca, klima ve yüksek akım çeken alıcıların açık olması durumuna göre de bu sistemle yükseltilir.
* Gaz kelebeği konum sensörü arızalıdır. Bu sensör arızalıysa, örneğin kelebek kapalı olmasına rağmen sanki açıkmış gibi sinyal gönderiyorsa, ECU; gaza basılıyor diye algılayıp rölanti ayarını yapmıyor olabilir.
* Hararet müşürü (su sıcaklık sensörü) arızalı olabilir. Rölanti devrinin ayarlanmasında en belirleyici bilgi su sıcaklık sensöründen alınır. Motor suyu sıcak olmasına rağmen, sensörden su soğuk sinyali geliyorsa, ECU motor devrini yükseltecektir.
* Gaz kelebeği gövdesi içerisinde, kelebek boğazının ve kelebeğin kendisinin kurum-yağ-is gibi maddelerle kirlenmesi, katman oluşması.
* Emme havası sıcaklık sensörü arızası. Emme havası sıcaklık sensörü, MAF sensörü varsa bu sensörle birliktedir, veya MAP sensörüyle birliktedir, veya ayrı bir sensör olarak bulunabilir. MAF sensörlü araçlarda çok yaygın olarak MAF (hava kütle ölçer-debi metre) ile aynı gövde içindedir.
* Hava emiş hattında; emme manifoldu, hava emiş borusu ve bağlı tüm hortumlarda vakum kaçağı olabilir. Tüm hortumlar, kelepçeler, contalar sızdırmazlık açısından kontrol edilmelidir.
* Karter havalandırma sisteminde; hortumlarda veya borularda veya valflerde bir arıza olması, rölanti devrinin bozulmasına sebep olabilir.
Not: Klima açıksa motor rölanti devri yükselecektir, bu normaldir.