Gaz Pedalı Konum Sensörünün Görevi Nedir ? (APP Senörü Nedir?)
Gaz pedalına basılma miktarını belirleyerek EKÜ ye (elektronik kontrol ünitesine) bildirir.
APP Sensörü, Gaz pedalı konum sensörü'nün ingilizce kısaltmasıdır: Accelerator Pedal Position Sensor.
Gaz pedalı konum sensörü, gaz pedalının hareketini voltaja çevirir. Kontrol ünitesi gaz pedalının konumuna göre, gaz kelebeği elektrik motorunu kumanda ederek, gaz kelebeğini açar. Gaz kelebeğinin açılma miktarı, gaz pedalına basılma miktarıyla doğru orantılıdır.
Gaz pedalı potansiyometresi, gaz pedalına bağlı olan ve biri ana diğeri emniyet olarak kullanılan iki adet pistten (direnç pisti) oluşur. İki potansiyometreden birinin arızalı olması durumunda, EKÜ motor torkunu sınırlandırmaksızın sağlam olan pisti kullanır. Fren anahtarı ile bunun kabul edilebilirliğini kontrol etmektedir. Her iki potansiyometrenin de arızalı olması durumunda EKÜ gaz kelebeğinin açılmasını engellemektedir.
(Potansiyometre, değeri ayarlanabilen direç demektir)
Motor kontrol ünitesi, gaz pedalına ne kadar basıldığını algıladığında, sadece gaz kelebeğinin açılma açısını değiştirmez; buji ateşleme zamanlamasını, enjektörleri yakıt püskürtme miktarını ve eğer turbo varsa, turbo şarj basıncını da ayarlar.
Gaz pedalı konum sensörü, tipik bir "drive by wire" (elektronik sürüş) sistemi örneğidir. Gaz pedalı konum sensörü bulunan arabalarda, gaz teli yoktur. Pedal pozisyon bilgisi, elektrik telleriyle elektrik sinyali olarak iletilir.
Gaz pedalı pozisyon sensörüyle beraber, elektronik gaz kelebeğinde de bir gaz kelebeği pozisyon sensörü bulunur. Böylece kontrol ünitesi, gaz pedalına basıldığında, gaz kelebeğinin ne kadar açıldığına bakar ve doğru çalıştığından emin olur.
Gaz pedalı bilgisinin elektronik olarak gaz kelebeğine iletilmesiyle, yani gaz pedalı telinin atılmasıyla, sürücü gaz pedalına basıyorken de basmıyorken de, motor kontrol ünitesi tarafından gaz kelebeğinin ayarlanması motor torkunu ayarlaması mümkün hale gelmiştir. Yani Motor kontrol ünitesi, motorun çalışmasını iyileştirmek amacıyla sürücüden bağımsız olarak gaz kelebeğine müdahale edebilir ve yakıt sarfiyatını, motor performansını, sürüş güvenliğini iyileştirici etkiler yapabilir.
Motor kontrol ünitesi, iki yönden gelen talepleri değerlendirir, bunlar;
Motorun gereksinimleri (dahili talepler)
Sürücünün talebi (gaz pedalına basması)
bu talepleri en optimum şekilde ayarlar ve motor torkunu belirler.
Örneğin klima açıldığında, motor rölantide çalışırken, motor devri arttırılması gerekir, sürücü bu sırada gaza basmıyordur fakat motor devri yükselir. işte motor kontrol ünitesi, kendiliğinden gaz kelebeğine ve enjeksiyon sistemine etki ederek motor rölanti devrini yükseltir.
Örneğin; hız sabitleme sistemi açıkken, klima açıkken, ASR devredeyken, motor devir sayısı sınırlayıcısı (kesici) çalışırken gibi durumlarda, motor kontrol ünitesi kendiliğinde gaz kelebeğini komuta eder.
Gaz pedalı konum sensörünün iç yapısında iki adet direnç pisti birbirinden bağımsız olarak çalışır ve voltaj değerleri karşılaştırılarak gaz pedalı konumunun doğru ölçüldüğünden emin olunur. İki adet sensör kullanılmasının diğer sebebiyse, sensörlerden birinin arıza yapması durumunda diğerinin çalışmaya devam etmesi ve aracın bundan etkilenmemesini sağlamaktır.
Gaz Pedalı Konum Sensörünün Biri Arızalanırsa Ne Olur ?
*Sürücü gösterge panelinde arıza lambası yanar,
*Kısa bir süre motor rölantide çalışır ve diğer sensörün çalışmasını kontrol eder, diğeri sağlamsa, motor normal olarak çalışmaya devam eder,
*Hızlı devir artışı engellenir,
*Hız sabitleme sistemi çalışmaz.
Çözüm: En yakın servise gidip gerekli kontroller yapılmalıdır.
Eğer gaz pedalı konum sensöründe bulunan iki sensör birden bozulursa, motor artık gaz pedalı tarafından kontrol edilemez, gaza basılsa da basılmasa da motor bunu algılamaz. Motor stop etmez, çalışır fakat yaklaşık 1500dev/dk ile çalışır. Yani bu düşük motor devri, aracı bir teknik servise götürmenize ya da güvenli bir yere çekmenize izin verecek şekilde çalışacaktır.
.jpg)
