(Kızdırma bujisi ikaz lambası)
Kızdırma Bujisi Arızası Nasıl Anlaşılır? (Glow plug fail - Kızdırma bujisi arızası)
Dizel araçlarda özellikle sabahları motor soğukken zor çalışıyorsa, hiç çalışmıyorsa ya da sarsıntılı-vuruntulu çalışıp motor ısınınca normale dönüyorsa, ilk çalıştırmada beyaz duman atıyorsa kızdırma bujilerinin bir ya da bir kaçında arıza vardır.
(Bakınız: Kızdırma Bujisi - Ön Isıtma Sistemi)
(Kızdırma bujisinin yapısı)
Kızdırma Bujisi Neden Bozulur? Arıza Sebepleri Nelerdir? (Ön Isıtma Bujileri Hatası - Glow plug fail)
Arıza kontrol sıralaması şu şekilde olmalıdır:
Kontak açıkken, bir multimetre (avometre) veya seri lambayla;
*Sigortayı kontrol et,
*röleye 12 volt elektrik geliyor mu kontrol et,
*röleyi kontrol et,
*kızdırma bujilerine 12 volt elektrik akımı geliyor mu kontrol et,
*kızdırma bujilerini kontrol et.
Bir dizel motorun çalışması için mazotun püskürtülüyor olması, pistonların yeterince sıkıştırma (kompresyon) yapıyor olması şarttır. Bu şartlar ışığında motorun çalışmama arızası değerlendirilmelidir.
Kızdırma bujilerine elektrik akımı beslemesi yapan röle bozulursa, kızdırma bujilerine akım gitmez ve motor soğukken çalışmaz ya da çok zor çalışır. Rölenin arızası kontrol edilmelidir.
Yine aynı şekilde, kızdırma bujilerine akım gönderen röle arızalanıp kapalı kalırsa, yani sürekli akım gönderirse, bu durumda kızdırma bujileri sürekli çalıştığından yanacak ve bozulacaktır. Bu durumda hem röle hem tüm kızdırma bujileri değiştirilmelidir.
Ön ısıtıcı (Kızdırma bujisi) Röle ve Sigorta Arızası: Kızdırma bujileri tesisatında bir kısa devre meydana gelmiş olabilir. Bazı araçlarda sigorta (metal çubuk tip sigorta), röle kutusunda bulunur, bu sigorta kontrol edilmelidir, sigortanın yanmamış, kopmamış, gevşememiş, korozyon yapmamış olması gerekir. Yanmış -kopmuşsa değiştirilir, gevşemişse sıkılır, korozyon yapmışsa temizlenir.
Sigorta farklı yerdeyse, sigorta kutusundan sigorta atmış mı diye kontrol edilmelidir. Sigorta atmışsa sistem çalışmaz, bu durumda önce tesisat kontrol edilmeli ve sigortanın neden attığı ortaya çıkartılmalı ve varsa tesisattaki sorun giderilmelidir, daha sonra aynı amper değerindeki yeni sigorta takılmalıdır.
Diğer kızdırma bujisi arıza kontrolüyse, kontak anahtarı açıldığında, her bir kızdırma bujisi için bağlantı uçlarından voltmetreyle voltaj ölçümü yapmaktır. Voltaj gelmiyorsa, röle bozuktur. Voltaj geliyorsa kızdırma bujisi arızalıdır.
Kızdırma Bujisi Direnç Ölçümü: Kızdırma bujisinin arıza kontrolünü yapmak için motordan sökülmesi gerekir, sökmeden önce çevresine hava tutulup temizlenmelidir, çünkü kızdırma bujileri direkt yanma odasına baktığından, silindir içerisine pislik girmesi tehlikelidir.
Bir multimetreyle (direnç ölçüm skalasına ayarlı) direnç değerinin ölçülmesi ve katalog değerlerle karşılaştırılması gerekir. Çok yüksek direnç veya kopukluk arıza göstergesidir. Genelde sağlam kızdırma bujilerinin direnci 2 ohm’dan az olur. Daha yüksek direnç değeri okunursa arızalı demektir, değiştirilmesi gerekir. Multimetrede sabit 1 değeri okunuyorsa da o kızdırma bujisi arızalı demektir, değiştirilmesi gerekir.
Daha basit yöntemse, kızdırma bujisinin sökülüp bir aküyle akım verilerek ısınıp-kızarması kontrol edilebilir, çok yavaş ilerleyen ve/veya eşit şekilde ilerlemeyen kızarma, arıza belirtisidir.
Kızdırma Bujisi Kopukluk Kontrolü: Bir multimetreyle kopukluk kontrolü yapılabilir, direnç skalasında (sesli uyarı da olur) uçlara tutulduğunda değer okunmalı veya multimetre ötmelidir. Sonsuz değer okunuyor veya ötmüyorsa o kızdırma bujisi bozuktur. Değiştirilmesi gerekir.
Kızdırma bujileri sağlam olmasına rağmen, yanma odasına bakan uçları kurum-karbon tabakasıyla kaplanmışsa, çalışmasına rağmen ısı transferi yeterince olmaz ve yanma odası yeterince ısınmayabilir, bu durumda yine motor zor çalışır. Söküp kurumları temizlemek gerekir.
Yaz aylarında bir ya da iki kızdırma bujisinin arızalı olması, motorun çalışmasında çok etkili olmayabilir fakat kış aylarında motor çalışmayacaktır. Böylece arıza kendini belli eder.
Kızdırma bujileri paralel ve seri bağlantılı tipte bağlanabilir;
*Seri bağlı kızdırma bujilerinde tek bir kızdırma bujisi bozulursa, diğer tüm bujilere de akım gitmez ve çalışmazlar.
*Paralel bağlı sistemdeyse, bir ya da iki kızdırma bujisi bozulsa bile, diğerleri çalışmaya devam edecektir.
Kızdırma Bujisi Bozulursa Ne Olur?
Araç, motor soğukken ilk çalıştırmada çalışmaz, zor ya da sarsıntılı çalışır. Uzun süre marş yapılarak zor çalışır, bazen hiç çalışmaz. Bu uzun marşlı çalıştırmalar, aküyü bitirebilir, marş motorunu aşırı zorlar ve marş motoru arızasına sebep olabilir.
Arızalı deforme olmuş kızdırma bujileri resimleri:
.jpg)
