Buji Arızaları Nelerdir? Buji Değişimi Nasıl Yapılır? Buji Temizliği ve Tırnak Aralığı


(Buji Değişimi)

Buji Değişimi Nasıl Yapılır? Motordan Nasıl Sökülür ? 
* Öncelikle motor mutlaka soğuk olmalıdır, sıcaksa bekleyin soğusun. Sıcak motordan buji sökülmez, sökülmeye çalışılırsa buji kırılabilir, buji yuvası-dişleri bozulabilir, buji soketindeki plastik-kauçuk kısım sıcaktan kopabilir.
* Buji lokması bujiye tam oturtulmalı , buji porseleninin kırılmaması için özen gösterilmelidir.
* Bujiler önce biraz gevşetilir ve etraflarına hava tutularak temizlenir. Silindirin içine toz girmesi engellenir.
* Sonra bujiler tamamen sökülür ve sırası karıştırılmadan sehpa üzerine dizilerek buji başları incelenir
* Buji başlarının incelenmesiyle pek çok motor arızası ve ayarsızlığı tespit edilebilir.

(Bkz: Buji Nedir? Buji Çeşitleri Nelerdir?)

Buji Neyle Nasıl Temizlenir ?
Bujiler buji temizleme cihazında basınçlı hava ve kum püskürtülerek temizlenir. 

Böyle bir cihazınız yoksa;
* Buji dik bir şekilde tutulur, kurumlar aşağı düşsün diye.
* Temiz bir diş fırçasıyla ya da tel fırçayla kurumlanmış kısımları temizlenir. (aşırı kurum varsa kurumlar yakılabilir)
* Buji tırnakları ince zımparayla kurumlardan temizlenir.
* Buji tırnağını kesinlikle bükmeyiniz, buji tırnak aralığı bozulmamalıdır.
* Kurumlar temizlendikten sonra, temiz kuru bir bezle silin. Varsa kompresörle hava tutun.
* Bujiler, buji temizleme sıvısıyla, yoksa enjektör (karbüratör) temizleme sıvısıyla, yoksa alkolle ya da benzinle, ya da sanayide bolca bulunan balata spreyiyle, gene temiz diş fırçasıyla temizlenir.
* Kuru bezle silinip iyice kurutulur.
* Yağlanmış buji ucuna çakmak tutup kurum ve yağın yakılmasını sağlamak da buji temizliğine yardımcı olur.

Not: Bujiler çok pahalı parçalar değildir, belirli bir süre kullanılmış (20-30 bin km) bujileri temizlemek yerine değiştirmek daha sağlıklıdır.

(Bujinin zımparayla temizlenmesi)

BUJİ DEĞİŞİMİ
Buji ömrü ne kadardır ?  Kaç kilometrede bir buji değiştirilir ?
Bujinin ömrü motor tipine göre değişir fakat genel kanı 10 - 15.000 km’dir. Ortalama 20.000 km'de bir değiştirilmesi veya mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Yeni tip bujilerde (platin uçlu ya da iridyum ) buji ömürleri oldukça uzatılmıştır. 80.000 – 100.000 km’ye varan buji kullanım ömürleri söz konusudur.

Buji tırnak aralığı ne kadar olmalı ? Bu tırnak aralığı nasıl ayarlanır.
Bujilerin tırnak aralığı üretici firmanın katalog değerine göre ayarlanmalıdır. Genelde buji tırnak aralığı 0,8 - 1 mm kadardır. Tırnak aralığı bir sentil yardımıyla ölçülür ve kontrol edilir.

Yere düşen ya da temizlenen bir buji mutlaka kontrol edilmeli, tırnak aralığı ölçülmelidir. Porselen kısımlarında kırık ve çatlak olan buji kullanılmamalıdır.

Dikkat: Buji değişiminde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, doğru özellikteki bujinin kullanılmasıdır, yedek parça doğru seçilmelidir. Ayrıca parçacıdan alınan yeni bujinin, yeni olmasına rağmen tırnak aralığı mutlaka sentille kontrol edilmeli ve uygun aralığa getirilmeli, 4 bujinin de tırnak aralığı eşit olmalıdır. Her farklı model-marka aracın ideal tırnak aralığı farklıdır. Örneğin buji tırnak aralığı 0,9mm - 0,8mm, 1 mm gibi. Bu yapılmazsa rölantide motor dalgalı çalışır, vuruntu yapar, çekiş düşer, yakıt artar. Arızanın nn net belirtisi rölantinin dalgalanması, motorun titremesidir.

(Buji tırnak ayarı)

Platinum veya iridyum bujilerin tırnak aralıkları, klasik bujilere göre biraz daha fazladır (1 - 1,3 mm ve benzeri), bu bujilerin orta elektrotları keskin köşelidir, orta elektrot ovalleşmiş (dairesel bir hal almış) ise, buji değiştirilmelidir. Ayrıca platinum-iridyum bujilerin tırnak aralığı ayarlanırken yine orta elektrota zarar vermeden, tırnak boşluğu ayarlanmalıdır.


Buji yağlanmasının sebepleri nelerdir? 
Buji sökülüp bakıldığında üzerinde sıvı halde yağ varsa, bu motorda bir problem olduğunu gösterir. Motor tekler ve performansı düşer. Buji ateşlemesinde kıvılcım oluşmaz ya da çok az oluşur.

Buji yağlanmasının sebepleri şunlar olabilir: Yağlama sisteminden yağ, yanma odasına geçiyordur. Subap kanallarının (gaydların) aşınmasından veya yağ keçeleri aşınmış olmasından dolayı silindir kapağından silindirin içine yağ sızıyordur. 
Ya da segmanların aşınmasından (piston ve silindir aşınması da olabilir) dolayı, aşağıdan karterden yağ sızıyor olabilir. Mutlaka yetkili bir servise götürülmelidir araç.

Eğer iki zamanlı benzinli motorun bujisi yağlanıyorsa (örn: mobilet-motosiklet, ağaç kesme motoru gibi), benzine katkı olarak konan iki zamanlı yağ miktarı fazla konmuş demektir. Ya da benzin içinde yağ dibine çökmüş ve yağlı olan benzin motorda yanmış demektir. Egzozdan aşırı duman çıkıyorsa motor yağ yakıyor demektir.


Buji arızası nasıl anlaşılır? Buji arızası belirtiler nelerdir?
* Motor hiç çalışmıyor ya da zor çalışıyor olabilir.
* Arabanın çekişi düşer.
* Buji arızasında arabanın yakıtı çok artacaktır.
* Arabanın rölantisi bozulur motor rölanti devri sabit kalmaz, dalgalanır. Bu en belirgin arıza belirtisidir.
* Motora gaz verildiğinde titreşim ve sirkelenme yapar, kesik kesik çalışır. Yüksek devirlere çıkamaz.

Buji test cihazında buji temizliği nasıl yapılır ?

* Son olarak buji test cihazında bujinin basınçlı hava altında çakıp çakmadığı kontrol edilir.
* Buji test yuvasına elle vidalanır. Buji kablosu takılır , butona basılır ve basınç ayar vidası yavaş yavaş açılarak aynadan bujinin çakması takip edilir. Basınç arttırılmaya devam edildiğinde bujinin çakması bir noktada kesilir. Bu anda manometreden basınç okunur.
* Okunan basınçla , buji tırnak aralığı değerleri cihaz üzerindeki cetvelde kesiştirilir. Kesişme yerindeki renk kırmızı ise bujinin durumu kötü , sarı ise kullanılabilir , yeşil ise iyi durumdadır.
* Bujinin ömrü 10.000 km’dir. Yeni tip bujilerde (platin uçlu ya da iridyum ) buji ömürleri oldukça uzatılmıştır. 80.000 – 100.000 km’ye varan buji kullanım ömürleri söz konusudur.

Bujiler hakkında daha fazla bilgi...